Αύξηση στην Προστακτική?

Συχνά ακούμε…»αντέγραψέ το στο τετράδιο», «ανέθεσέ του να κάνει και καμιά δουλειά» και άλλα παρόμοια.

Το λάθος αυτό οφείλεται στην επίδραση της Οριστικής Αορίστου. Όμως οι παραπάνω τύποι είναι στην Προστακτική και ,όπως είναι γνωστό, αύξηση βάζουμε μόνο στην Οριστική και μάλιστα εφόσον η αύξηση τονίζεται (π.χ. έγραψα, αλλά… γράψαμε). Επομένως στην Προστακτική πρέπει να λέμε: «αντίγραψέ το στο τετράδιο», «ανάθεσέ του να κάνει και καμιά δουλειά».

Τι είναι ο «σανισμός» ?

«Σανισμό» λέμε την αλόγιστη χρήση του «σαν» το οποίο έχει την τάση να αντικαταστήσει το «ως».                                                                         Κρίνεται απαραίτητη η διάκριση ανάμεσα στο «σαν» και το «ως»? Φυσικά! Διαφορετικά δεν μπορεί να εκφραστεί η σημασιολογική διαφορά ανάμεσα στην παρομοίωση που κάνει το «σαν» και την ιδιότητα που αποδίδει το «ως».

Ας το δούμε σε παράδειγμα.                                                                   Συμπεριφέρεται σαν μαθήτρια, θα πει, δεν είναι μαθήτρια, αλλά την παριστάνει.                                                                                 Συμπεριφέρεται ως μαθήτρια, θα πει, είναι μαθήτρια και φέρεται σύμφωνα με αυτή την ιδιότητα.

Η χρήση του «καταρχήν» και του «κατ΄αρχάς»

Συχνά γίνεται λανθασμένη χρήση των επιρρημάτων: καταρχήν – κατ΄αρχάς

Καταρχήν σημαίνει «στα βασικά σημεία», «κατά βάση». Για παράδειγμα πρέπει να λέμε: Με ελκύει καταρχήν η προσωπικότητά του, αλλά έχει και κάποια ελαττώματα… , δηλώνοντας έτσι ότι μου αρέσει κατά βάση, αλλά… Χρησιμοποιείται όμως τόσο συχνά με τη σημασία του «κατ΄αρχάς», ώστε αυτή η λανθασμένη χρήση έχει την τάση να επικρατήσει.

Είναι λάθος να λέμε: «καταρχήν πήγα σχολείο και μετά συνάντησα τους φίλους μου για να παίξουμε». Το σωστό είναι: «κατ΄αρχάς πήγα σχολείο…», γιατί  κατ΄αρχάς σημαίνει «αρχικά», «πρώτα πρώτα».